W ostatnich latach, na fali zainteresowania popularnonaukowego mózgiem jako części naszego ciała o niezbadanej dotychczas potędze, rosną w siłę dziedziny naukowe związane właśnie z badaniem mózgu. Jedną z nich jest neuropsychologia. Jest to najnowsza odmiana psychologii klinicznej. Jak sama nazwa wskazuje, przedrostek neuro pochodzi od układu nerwowego. Neuropsychologia skupia się na zatem na związku pomiędzy mózgiem i układem nerwowym a codziennym zachowaniem człowieka.
Neuropsycholog, bo tak nazywa się specjalista z tego obszaru, próbuje odkrywać połączenia pomiędzy funkcjonowaniem anatomicznym i fizjologicznych mózgu człowieka a procesami psychologicznymi i obserwowanym na zewnątrz zachowaniem. Od neurologii neuropsychologię odróżnia skupienie się nie tylko na fizjologii i tym, jak technicznie działa nasz mózg, lecz również uwzględnienie jakości działania tego organu i wpływie tego na życie człowieka w każdej sferze. Można powiedzieć, że neurologia skupia się na samym some, czyli ciele, podczas gdy neuropsychologia zahacza również o psyche. Występuje tutaj koncentracja na zachowaniu człowieka, które w ujęciu neuropsychologii jest rozumiane jako świadoma i celowa aktywność podejmowana przez daną osobę.
Opisywana nauka jest, jak wspomniano, częścią psychologii klinicznej. Oznacza to, że jej podstawową rolą jest diagnozowanie oraz terapia pacjentów. Diagnoza neuropsychologiczna jest użyteczna w dostarczaniu informacji na temat stanu osób, które doświadczają chorób neurologicznych, są w stanach powypadkowych, gdzie nastąpiło uszkodzenie układu nerwowego, bądź cierpią na skutek innych dysfunkcji neurologicznych. Jej główne cele można opisać następująco:
- Diagnoza psychologiczna zaburzeń zachowania;
- Usuwanie lub łagodzenie tych zaburzeń za pomocą różnych metod korekcyjnych;
- Profilaktyka zaburzeń i wspieranie powrotu do zdrowia.
Efektem badania neuropsychologicznego jest uzyskanie poglądu na to, jak osoba radzi sobie w codziennym funkcjonowaniu, pod względem wielu zjawisk takich jak np. pamięć, koncentracja uwagi, prawidłowe widzenie, myślenie, kojarzenie czy refleks. Jest to niezbędne, aby ustalić plan skutecznej rehabilitacji zarówno fizycznej jak i psychicznej oraz następnie oceniać postępy leczenia. Ponadto, jest to metoda pomagająca stwierdzić, jakiej pomocy i wsparcia potrzebuje pacjent z problemami neurologicznymi. Niejednokrotnie również taka opinia jest potrzebna do orzecznictwa o stanie chorego potrzebnego np. przy formalnych ubieganiu się o orzecznictwo w ZUS-ie, w pracy czy sądzie. Specjalista zajmujący się tym obszarem to psycholog posiadający obszerną wiedzę z zakresu neuroanatomii, neurofizjologii, neurologii oraz psychiatrii i znający metody oraz narzędzia niezbędne do prawidłowego przeprowadzenia diagnozy. Na spotkanie z takim specjalistą powinna zostać zaproszona osoba, u której podejrzewa się lub u której stwierdzono problemy w normalnym funkcjonowaniu, jakie pojawiły się na skutek np. urazów głowy, guzów mózgu, chorób niszczących tkankę nerwową. np. choroby Alzhaimera czy Parkinsona. Dzięki temu, takim pacjentom można zaoferować kompleksową opiekę oraz metody leczenia i wsparcia na każdym etapie leczenia i szczęśliwego powrotu do zdrowia.
